Prej kohësh në rajon thuhej se të rinjtë janë pasivë, të painteresuar për ndryshime dhe preferojnë të shkojnë jashtë vendit. Rreth 70% e të rinjve në Kroaci po mendojnë të largohen nga vendi. Në Serbi, 1.200.000 qytetarë, mes të cilëve gjysmë milioni janë nga mosha 18 deri në 29 vjeç, po shqyrtojnë mundësinë e largimit. Rreth 50,000 të rinj largohen çdo vit nga Bosnja dhe Hercegovina.
Ata largohen jo vetëm për arsye ekonomike, por edhe për ato politike. Ekziston një besim i thellë se asgjë nuk mund të ndryshojë, se shtetet janë të mbërthyera në korrupsion dhe se rekrutimi partiak parandalon çdo ndryshim paraprakisht. Në programet e PERSPEKTIVËS, e cila këtë vit shënon dhjetëvjetorin e saj, theksohen shkaqet e pasivitetit. Kështu i shohin Maida, Irma dhe Marija.
“Besoj se problemi më i madh tek ne është problemi i mentalitetit për momentin, në kuptimin që në popullatën e re kemi një situatë përbuzjeje ndaj politikës aktuale, pra edhe përballjes me politikën në përgjithësi.
https://www.slobodnaevropa.org/a/perspektiva-tuzla-mladi/33101655.html
“Të rinjtë po tërhiqen gjithnjë e më shumë, duke parë që nuk ka ndryshim sepse mendojnë se nuk mund ta sjellin atë ndryshim. Në fakt, të rinjtë mund ta sjellin atë ndryshim më së shumti”.
https://www.slobodnaevropa.org/a/perspektiva-bihac-mladi-bih/33240579.html
“Si një i ri aktiv në qytetin tonë, vazhdimisht më kërkohet mendimi, nëse kam diçka që do të doja të ndryshoja dhe shpreh mendimin tim, por askush nuk bën asgjë për këtë”.
https://www.slobodnaevropa.org/a/32745400.html
A qëndron bota ende tek të rinjtë? Aloisha, Adna dhe Teodora paralajmërojnë.
“Asnjë njeri i keq nuk ka faj që ka ardhur në pushtet. Ne, votuesit, njerëzit, jemi keq që nuk votojmë për personin e duhur. Ose që nuk dolëm në disa protesta nëse nuk kemi kë të votojmë dhe jo thjesht ta lëmë qytetin tonë të shkërmoqet para hundës”.
https://www.slobodnaevropa.org/a/perspektiva-mladi-mostar/33157014.html
“Ne jemi sistemi. Nuk është sistemi, ka disa njerëz, ka një ligj. Ne jemi sistemi, ne jemi ata njerëz, ne jemi ai ligj.”
https://www.youtube.com/watch?v=n0_OJy8aVqw&ab_channel=RadioSlobodnaEvropa
“Nuk ka asnjë reagim, nuk ka fare energji të tillë, hajde njerëz, të ndryshojmë diçka, sidomos te ne të rinjtë. Konkretisht në Beograd e kam fjalën për disa nga ambientet e mia, iniciativa është minimale, të gjithë jetojmë në disa strofka që të mos ketë as kolektivitet, as energji, as shoqërim dhe as dëshirë për të lëvizur o vëlla i dashur, të mblidhemi të gjithë, të shkojmë në një drejtim tjetër”.
https://www.slobodnaevropa.org/a/perspektiva-sarajevo-sff/32628206.html
Nagja mendon se arsyet janë të një natyre edhe më të thellë.
“Sistemi ynë arsimor ndërton një sistem vlerash që ndërton një mendje të vetme. Një mendim tjetër dhe një qëndrim tjetër nuk pranohet. Dhe pastaj të gjitha këto probleme të të rinjve grumbullohen në një problem të madh, që është se ata nuk duan t’i dëgjojnë të rinjtë. Dhe kjo injorim zgjat aq shumë sa të rinjtë kanë hequr dorë nga lufta dhe zgjidhja e problemeve të tyre”.
https://www.slobodnaevropa.org/a/perpektiva-mladi-crna-gora-problemi/32804765.html
Të zgjohemi – thonë disa nga të rinjtë. Nuk ka ndryshim pa ne. Ivana dhe Teodora janë ndër të rinjtë që mendojnë kështu.
https://www.slobodnaevropa.org/a/perspektiva-specijal-budva-mladi/32505689.html
“Ajo që na mungon është veprimi. Ose flitet shumë ose nuk thuhet asgjë. Pra nuk je as verë as raki”.
https://www.slobodnaevropa.org/a/perspektiva-sarajevo-sff/32628206.html
Teodora nga Beogradi këto ditë me shumë gjasa është në rrugët e Beogradit në aksionin që ka dëshiruar. Në Serbi, të rinjtë vendosën të bëjnë diçka. Në protestat që po vazhdojnë prej një muaji e gjysmë, atyre iu bashkuan aktorë, profesorë, avokatë e shumë të tjerë. Ata thonë: “Ne jemi sistemi dhe po e ndryshojmë”.
